Mark Kras is boswachter in Nationaal Park Hollandse Duinen voor Staatsbosbeheer. Iedere maand blogt hij over zijn werk voor Toeractief. Dit keer over het Haagse Bos, een groene oase vlak bij het Malieveld en drukke stadscentrum.
Er is een wonderlijk besef dat steeds meer tot je doordringt als je langer werkt in een bijzonder natuurgebied zoals het Haagse Bos. Vaak is dat een besef van de speciale natuurwaarden van een gebied. In het Haagse Bos springen dan de stinzenplanten en de eekhoorns in het oog. Maar ook besef je dat iedere stap die je in het Haagse Bos zet, op precies dezelfde plek terecht kan komen als een voetstap van eeuwen geleden.
Langst beschermd natuurgebied van Nederland
In 1576 legde Willem van Oranje op verzoek van de Haagse bevolking in een akte vast dat het Haagse Bos nooit voor winstbejag mag worden gekapt. Sinds 1899 is Staatsbosbeheer beheerder van het bos en mede door deze Akte van Redemptie zal bomenkamp dan ook niet gebeuren. Als boswachter sta je daarmee midden in de voortschrijdende geschiedenis van een van de langst beschermde natuurgebieden van Nederland. We beseffen in ons team dat er zowel qua natuur als qua cultuur een bijzondere zorg aan ons is toevertrouwd.
Een bloedige bosbodem
Een van de plekken waar bijzondere voetsporen uit het verleden liggen is de Bloedberg. Een heuvel waar de bodem door betreding en de verzurende werking van gevallen beukenblad kaal is. Je staat op donkerbruine aarde en treedt in de bloedige sporen van mannen die duelleerden om hun eer of om de hand van een vrouw. De beuken in dit deel van het bos hebben als kiemjaar 1943. Maar het verhaal van de duels gaat terug naar de zeventiende en achttiende eeuw.
Liefdesverdriet
Een beroemde melding van duels die hier plaatsvonden stamt van de naar verluid grootste dichter uit de Gouden Eeuw; Constantijn Huygens (1596- 1687). Als jonge Hagenaar bezoekt Huygens regelmatig het Haagse Bos. Waarschijnlijk ook met de vier jaar oudere Dorothea van Dorp op wie hij tot over zijn oren verliefd is. Dorothea of Doris is echter niet zo verliefd op de negentienjarige. Ze is hem ontrouw en vertrekt in 1616 zonder een woord van afscheid. De jonge dichter en latere secretaris van de prinsen Frederik Hendrik en Willem II schrijft een hartverscheurend gedicht.
“Gevlucht is ieder dier, hier zingen nooit meer vogels.
De hof van Eden is geweest:
Er duelleren degens nu, er vliegen kogels
De mens is hier het grootste beest”
Enkele jaren later treffen de twee elkaar weer en ontstaat er een hechte vriendschap. Tot een huwelijk komt het echter niet.
Casanova
Het duelleren op de Bloedberg was geen korte rage. In 1758 treedt een tot over zijn oren verliefde jongeman hier in het strijdperk. Hij is verliefd op de aantrekkelijke, van geboorte Venetiaanse sopraan Teresa Imer. Zou hij geweten hebben dat de afgezant van de Franse regering met wie hij de degens kruiste de beroemde Casanova was? Giacomo Girolamo Casanova was een van Teresa’s vele minnaars en vader van haar vierjarige dochter. Naast schrijver van het boek en beroemde tijdsdocument Histoire de ma vie is Casanova vooral bekend als notoire rokkenjager. Een vrouwenversierder zoals Casanova is natuurlijk een geduchte tegenstander. Niet zo vreemd dus dat de verliefde jongeman het onderspit delft en zijn bloed de aarde rood kleurt.
Leestip
En nu wandelen er dagelijks vele bezoekers over deze heuvel, waaronder ik. Voor mij geen wapengekletter, geen liefdesverdriet, maar slechts de kennis van deze bijzondere plek. Met ons boswachtersteam zorgen we voor een duurzaam voortbestaan van dit bijzondere Haagse Bos. Wie meer wil weten over de geschiedenis van het Haagse Bos: er is een prachtig klein boekje verschenen van Carel Wiemers: Duel op de bloedheuvel – historische verhalen in en rond het Haagsche bos.
